Inleiding

Strotrap is een blog dat zal gaan over mijn pogingen een huis te bouwen van stro volgens een bij mijn weten nog niet eerder uitgevoerd concept: met een aangepaste strobalenpers die trapeziumvormige strobalen maakt. Je stapelt een aantal trapeziumvormige balen op elkaar en je hebt een cirkel van stro! En dus al haast een huis. Zo eenvoudig is dat?
Zo eenvoudig is dat nu ook weer niet, dus voorlopig heb ik de plannen in twee fasen bijgesteld. Eerst heb ik met mijn zoon Joep een niet-trapeziumvormig huis hier in de achtertuin gebouwd. En, eind 2014, heb ik van het oorspronkelijke huis een semi-onderlandhuis gemaakt.
Allebei ook leuk, maar dat trapezium-vormige-stro: vergeten is het nog lang niet.

Stronieuws

Vol

21 december of een paar dagen daarna heb ik het Strohuis dat in onze achtertuin staat op onze website geplakt. Met het idee om het komende zomer te verhuren.
Nou, dat loopt dus als een tierelier! Inmiddels ben ik het drieëneenhalve week kwijt. Je kunt zeggen: 3½ week, wat stelt dat nu helemaal voor? Veel, want wij zijn ongeveer 4 weken 100% bezet in de praktijk met een wisselende hoeveelheid gasten in de aan,- en afloop.

Overbooking

Overbooking begon traditioneel in mei, de laatste jaren in de praktijk later. Dus bijna 100% bezetting op 10 januari is voor ons doen een enorm succes.
Afgelopen zaterdag kreeg ik 2 gezinnen aan de lijn die beiden 14-dagen in een strohuis wilden verblijven. In de periode 16 juli - 12 augustus, geheel flexibel door mij te bepalen. Overbooking dus. Daarom hebben we besloten er nog eentje te gaan bouwen. Dat vonden die beide gezinnen zo fijn dat ze beiden voor twee weken hebben geboekt.

Twijfel

Er was plaatselijk wel wat twijfel, ik kon immers nog geen foto's overleggen! Grappend zeg ik weleens tegen klanten die meer foto's willen en meer foto's dat je anno 2015 nog geen vakantiehuis kunt verhuren zonder dat je op een video met geluid kunt laten zien en horen dat het haakje voor de theedoek (en deze mét lus) op de juiste plaats aanwezig is.

Dus ik vroeg aan die mevrouw of zij weleens een huis hadden laten bouwen?  (Het was in België, dat zijn huizen-zelf-bouwers.) En of ze daar ook foto's van hadden toen ze de aannemer contracteerden???
Het hielp, want zij moest er een beetje om lachen en hakte de knoop door.

Beren in het bos

Je kunt twijfelen of je wel of niet boekt. Je kunt ook twijfelen of je en hoe je een strohuis gaat bouwen. Maar ja, de huid is verkocht dus de beer moet toch werkelijk geschoten worden.

Twente-gate?

Hond(eveld) in het nauw?

Die meneer Hondeveld toch! Nadat ik hem op 17 december j.l. een mailtje had gestuurd met vragen over de oorsprong van zijn trapezium-vormige strobalen en daarna vriendelijk had aangeboden om samen te werken, bleef het stil aan de andere kant van de lijn.
Zo te zien had meneer Hondeveld het druk, want op 22 december werd door Martin Stor van de ACT een nieuwtje gepost, hieronder kun je het begeleidende plaatje zien. Voor de duidelijkheid: Martin Stor is, als ik het goed zeg, hoofd van het Achterhoekse Centrum voor Technologie. Het ACT heeft meneer Hondeveld van Straw Block Systems(SBS) een subsidie verstrekt van € 125.000 voor het ontwikkelen van een machine die bijdraagt tot de Legolisering van de strobouw (Eén van mijn posts heet zelfs Lego en liefde maar dat ligt zo voor de hand dat ik daar niet over ga zeuren.)

Paranoia

Nu zou het kunnen dat ik te achterdochtig ben. Of zelfs achtervolgingswaanzinnig. Voor mijn gezond verstand pleit, vind ik, dat de artist-impression die we hier zien is gemaakt door architectenbureau V&D te Neede, 10 km van Gelselaar waar meneer Hondeveld woont. V & D heeft weliswaar op haar site een afdeling "onhaalbaar werk", maar noch dáár noch onder de "gewone" projecten wordt er gerept over woonboten met een rond dak van strobalen. Het lijkt voor de gelegenheid in elkaar gefabriekt. Op het gevaar af dat ik voor gek wordt versleten: Volgens mij is meneer Hondeveld in zijn Volvo gestapt en naar een kennis toegereden met het verzoek een leuk plaatje te maken.
Martin Stor van het ACT denkt: Ik heb die meneer Hondeveld € 125.000 subsidie gegeven, laat ik hem een beetje steunen, straks hebben we hier een Twente-gate (Er is een andere gesubsidiëerde hoax in die regio, een waterzak, daar zal ik in ander verband een stukje over schrijven.)

Het modelrecht van Pim

Pim Hondeveld heeft, zo weet ik inmiddels, inderdaad het model van zijn stroblok gedeponeerd. In 2011 zelfs al. Het model behelst echter niet meer dan dit, we kijken even in de Europese archieven:

Daar zit weinig trapeziumvorm in. Het gaat over het idee om messing-en-groef te gebruiken om strobalen te stapelen. Heeft niks met mijn trapezium te maken. En het lijkt me dan ook nergens voor nodig mij te bedreigen met de suggestie dat ik inbreuk  zou maken op enig modelrecht of octrooi. Behalve als je jezelf niet helemaal koosjer voelt, dan volg je de strategie van de aanval als beste verdediging.

De theorieën

Als goed paranoia-patiënt heb ik natuurlijk een theorie hoe mijn idee helemaal in de Achterhoek terecht is gekomen. In feite heb ik zelfs twee theorieën.

De eerste is die van Michel Post, de voorzitter van Strobouw-Nederland. Zijn boek "Bouwen met Stro" verscheen in de zomer van 2013 en werd door mij in september '13 op dit blog gerecenseerd. Als schrijver van zo'n boek kijk je af en toe of er reacties te vinden zijn op internet, zo werkt dat.
Nu is mijn blog niet het meest gelezen blog van het Nederlandse taalgebied, maar uit ervaring weet ik dat het makkelijk vindbaar is. Als de niche maar klein genoeg is, komt Google er wel achter. Michel Post wordt opgevoerd als de "adviseur" op de website van SBS, dus de connectie is niet heel erg gezocht, vind ik. En tussen mijn recensie en het op het net gaan van de website van SBS zit voldoende tijd.......

De tweede connectie is ook makkelijk. In de zomer van 2013 hadden wij hier Lochemse cliëntéle. Beide families waren zeer enthousiast over de maquette van mijn stroboog die hier in de gemeenschappelijke ruimte ten toon was gesteld. De afstand van  Lochem via Gelselaar naar Neede is alles bijeen genomen 24,1 km. Beide gezinshoofden, Lochemse notabelen, wilden zelfs participeren in het destijds door mij aangekondigde crowdfundings-plan. Misschien liepen de heren vorig jaar wel gezamenlijk in de wereldwijd bekende Santa Run in Lochem die de plaatselijke Rotary organiseert?

De Santa Run in Lochem

De steltloper

SBS heeft een proefwoning gemaakt in de tuin van Pim Hondeveld, de Steltloper, die in serie geproduceerd moet gaan worden.

Steltloper

Een grappig gebouwtje. Er wordt weliswaar niet gerept over trapeziumvormige blokken in de web-info, maar het is toch een soort van rond. De constructie is gewoon HSB (hout-skelet-bouw) waar ik juist van af wilde.

De boog

Eén van de twee mailtjes die ik van Pim Hondeveld kreeg, bevat dan toch een stroboog.

De boog van SBS, augustus 2014

Als je goed kijkt, zie je spandraden om de boel bij elkaar te houden. [Een cirkelvormige boog spat uit elkaar zoals dat in de bouwtechniek heet.] Op de voorgrond de machine die met € 125.000 subsidie is ontwikkeld en op de achtergrond de Volvo voor de verplaatsingen tussen Gelselaar, Neede en Lochem. Die spandraden zijn nodig, dat  hadden ze in mijn blog kunnen lezen.

De foto dateert van eind augustus 2014. Ruim een jaar na het ontvangen van Lochemse gasten en iets minder dan een jaar na het schrijven van mijn recensie.

Ik geef mezelf nog even het voordeel van de twijfel.

Terug naar onze website

Apple & Samsung

Gossie, wat mij gisteren toch ineens overkwam? Bij een routineonderzoek naar stro & aanverwante zaken stuitte ik op een -voor mij- nieuwe website. Een meneer uit de Achterhoek die op een revolutionaire, innovatieve manier strobalen bewerkt. Op de website staan alleen maar tekeningen, maar tekst en tekeningen zagen er interessant uit. Nog interessanter toen ik de volgende zinsnede tegenkwam: 

"Wij maken bijvoorbeeld trapeziumvormige blokken voor koepelvormige dakconstructies."

Daar moest ik meer van weten! Zou de slechts in mijn hoofd bestaande machine om trapeziumvormige strobalen te maken al bestaan? Het zou niet de eerste uitvinding van mijn leven zijn die al bestaat of elders op hetzelfde moment wordt uitgewerkt. Met gevoel voor dramatiek zou je kunnen zeggen dat mij wellicht postuum de titel "Uitvinder van bestaande zaken" toekomt.  Lijkt me wel mooi voor op mijn steen als het zover is.

Tegenwoordig kun je snel contact met ver weg hebben, en als de andere kant van de lijn ook snel reageert, ben je rap wijzer. Binnen een uur had ik twee mailtjes uitgewisseld met de meneer achter de site. 

Na mijn eerste reactie (hier achter de computer, niet in de mail) die ongeveer aldus ging: "Godverdomme, hebben ze mijn idee gejat." Dacht ik na een tijdje: "En dan? Jij bent toch voor open source?" Bovendien wéét ik helemaal niet of ze daar in Twente geïnspireerd zijn door mijn blog of dat ze gewoon zelf eens naar hun boek "Mechanica voor bouw,- weg,- en waterbouwkundigen, deel 1" hebben gekeken. Ik zeg dat omdat die meneer civieltechneut is van zijn vak, inmiddels gepensioneerd. 
Als dat plaatje in míjn boek stond, stond het ook in zíjn boek tenslotte. De Romeinse boog. Niet ver van Riudecols staat een prachtig voorbeeld, het aquaduct van Tarragona:

Tarragona, "Pont de diable" Romeins aquaduct, 1e eeuw na Chr.

Ik zal niet zeggen dat ik daardoor geïnspireerd was, al hebben we er wel een keertje met het gezin overheen gelopen. Leuk stadje, Tarragona, er is nog veel meer goed geconserveerd oud-Romeins. 
Welnu, de mailwisseling. In de tweede mail uit het Oosten des lands stond een zinnetje dat je als iets minder vriendelijk zou kunnen interpreteren:

"Jaco,

Onze vinding is beschermd met Europese modelrechten op de blokken en octrooi op de machine"

Nounou. Europese modelrechten op de blokken! Kun je zomaar een model konfiskeren dat al een jaar of 2500 bestaat dan? Octrooi op de machine??? Ik kreeg een fotootje opgestuurd, het lijkt toch wel erg veel op een houtbewerkingsmachine die elke timmerfabriek gebruikt. 

Plaatsen sluitsteen in Romeinse boog

Wat de genoemde uitdrukking juridisch voor gevolgen zou kunnen hebben, weet ik niet. Wel vind ik het een beetje vreemd dat mijn ideetje (de toepassing van een bestaand kunstje op een ander materiaal) voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking zou kunnen komen. En moet ik dan straks betalen aan iemand anders voor het toepassen van mijn eigen intellectuele gedachtengoed?

Ik ben Samsung niet, of Apple, dus lijkt het me niet zo'n blits idee om juridische stappen te nemen. Of ik eerder was of later is toch hoogstens interessant voor de geschiedenisboeken. 
En dan nog. Ik leerde vroeger dat Laurens Janszoon Coster de boekdrukkunst heeft uitgevonden. In Duitsland heet hij Johannes Gutenberg. In België Dirk Martens. En waarschijnlijk was het gewoon de Chinees Pi Chang drie eeuwen eerder.....
Als we (die meneer uit Twente of ik of derden) er al in zouden slagen iets wezenlijks met dat idee te doen. Zoals elders opgeschreven, voorlopig heb ik nog een hele rits twijfels, dus die vermelding in de geschiedenisboeken of zelfs WIKI is niet hetgeen me het allermeest bezighoudt.

Of die bogen nu naar Henk, Jaco, Michel, Klaas of Piet worden gedoopt, who cares? 

PS Kon het niet laten, toch nog even naar de Europese Modelrechten-regelgeving gegoogled. Ik kán het aanvechten, als de aanvraag is gedaan nadat ik -simpel te bewijzen- mijn idee aan het www heb toevertrouwd. En ik ken gespecialiseerde advocaten.......... 

Claraboya

Juanca en ik zijn weer een weekend in Riudecols geweest. En niet voor niks, want er zit nu een dak op het semi-onderlandhuis. Die tegels op het dak zijn bedoeld om het dak daar te houden waar het hoort te zijn totdat de isolatie en de grond als ballast/groen wordt aangebracht.
We hadden ons nauwelijks omgedraaid of er barstte een storm los over Catalonië die oa in de provincie Girona tot ontwortelde bomen heeft geleid. En zelfs een door een omgewaaide boom gedoodde voorbijganger.
We hadden ons nauwelijks, maar dus wel omgedraaid. Of mijn betontegels het natuurgeweld hebben doorstaan ga ik één dezer dagen beschouwen. Het blijft lastig, bouwen met afstandsbediening.

Het nieuwe dak nog zonder groenlaag

Achteraan zie je wat extra zwart kunststof. Dat is de claraboya. Claraboya betekent gewoon lichtkoepel, maar ik vind het woord te mooi om het niet in de oorspronkelijke taal op te schrijven. 

De claraboya

Van binnenuit geeft dat licht, zoals op onderstaande foto te zien is. Licht straks in badkamer, slaapkamer en woonkamer/keuken.

Overbelichting door de lichtkoepel

Dus nu zit ik hevig in dubio: Ga ik eerst de binnenkant afmaken, eventueel met hulp van mijn Roemeense vriend Adrian die tegelzetter is en goed kan stucen, of probeer ik in februari/maart eerst een paar Holandesi te motiveren om het dak van een laag aarde te voorzien en die grijzen betonnen muren te bekleden met aldaar aanwezige natuursteen, een pared seca te bouwen? Dat ziet er dan ongeveer zo uit:

Beginnetje pared seca 

Of zal ik het één doen en het ander ook?

Stap voor stap

Het zat weer niet mee in Riudecols. Beter geformuleerd, het weer zat niet mee in Riudecols. Althans, je moet wel over een strakke optimistische levensvisie beschikken wil je het feit dat het steeds (hard) regent als ik daar aan het werk ga, beschouwen als een vóórdeel. Een voordeel omdat we nu al meerdere keren water hebben kunnen halen in de Riera de Riudecols. Die ligt vlakbij het bouwterrein waar we nog geen watervoorziening hebben. Onder normale omstandigheden, bijvoorbeeld toen de auto van Google's streetview er februari 2013 langsreed, ziet de Riera er zo uit:

Riera de Riudecols, "doorwaadbare" plek naar het strohuis

Dat beton is de plek waar wij waterputten. Aan de stroomafse kant, je ziet meteen waar. Inmiddels is de -op deze foto recent gemodelleerde- waterloop alweer behoorlijk veranderd. Juanca, mijn collega in de strijd was een keer op weg naar zijn terrein toen het hem onmogelijk was over die betonnen "weg" met de auto naar de overkant te komen. Het kan verkeren in de kuststrook. Men noemt dat hier "Riuada" als die droge beddingen zich in no-time transformeren in werkelijk woeste stromen. Er verdrinken ook jaarlijks mensen als het hard regent op zulke plekken.

Afgelopen dagen was er geen verdrinkingsgevaar, maar als het 's morgens om 8 uur maar steeds niet licht lijkt te willen worden, heb je pech. We hebben de gelegenheid maar te baat genomen om op de weg naar het terrein een afslag te nemen met onbekende bestemming. Kon ik gelijk de mountainbike-mogelijkheden in kaart brengen. De mountainbike-mogelijkheden zijn werkelijk uitstekend! Zo goed dat ik midden in die plensbui op zeker moment heb besloten uit te stappen om mijn 4x4 Panda over te schakelen op daadwerkelijk 4x4. Daarvoor moet je uitstappen om iets aan de achterwielen te verdraaiien. Zeiknat, maar wel tevreden dat we daarna de auto in ieder geval óp het leemspoor konden houden. Helemaal vertrouwen op 4x2 deed ik het niet.

Desondanks hebben Guillem, mijn Catalaanse hulp, en ik lekker kunnen werken gedurende twee dagen. Mét water, dat dan weer wel, zodat de muren rondom op hoogte zijn en de moerbalk van het huisje geplaatst is.

Om de treurigheid compleet te maken: Komend weekend zou ik met Joep en Juanca & vrouw het dak gaan aanbrengen. Zodat ik de komende maanden gewoon droog aan de afbouw aan de slag kan.
Doen we even de weersvoorspelling voor zaterdag en zondag erbij:

Weersverwachting Riudecols voor het komend weekeinde

Ik zou liegen als ik zeg dat ik daar vrolijk van word, al lijkt er een kleine kans te zijn dat er zondagmiddag een enkele opklaring langs gaat komen.
Met zulke vooruitzichten ga ik geen twee dagen en 5 uur sturen mijn weekend in. Er zijn grenzen.

Nachrift: Kijk hier maar eens wat er uiteindelijk is gebeurd in de buurt, waar zaterdag uiteindelijk 334 l/m2 is gevallen, een soort van all-time-dagrecord. In Riudecols zelf viel het reuze mee. Precies 0,85*43 = 36 liter. Knappe meisjes, die weeronliners!

Asjemenou

Het stroproject heeft afgelopen week zijn doorstart gekend. Dat klinkt vriendelijker dan op te schrijven dat na de eerder gemelde aanvaringen met de landeigenares en de ontdekking van een soort vastgelopen ark van Noach met (knaag)dieren uit de Middellandse Zee-regio het doel om een strohuis te maken is bijgesteld.

Tot nader order ben ik nu bezig met het maken van een Onderlandhuis. Zoals deze:

, maar dan anders. Ik had de foto als eens eerder geplaatst, meen ik. Ter illustratie van de huidige gang van zaken is het een aardig plaatje. 

Afgelopen week zijn we met vier buurmannen en een betaalde kracht bezig geweest het stro dat van vorig jaar restte grotendeels te demonteren en hebben ratten-vijandige betonstenen aangevoerd en tot muren getransformeerd. 

Eén van de buurmannen is cameraman van beroep en hij zal binnenkort, hier ook te vinden vermoedelijk, een kort filmpje op het WWW plakken met impressies van de afgelopen week.

Ondanks dat de buurmannen aanvankelijk dachten een strohuis te komen helpen bouwen in plaats van te helpen demonteren, was de sfeer lang niet slecht. Hier een plaatje van het team:

Doeke, Guillem, ik, Wim en Lon

De strobalen achter de werkers worden misschien nog verwerkt tot buitenmuur. Op de voorgrond zie je de betonstenen die in de bouwput, letterlijk, want we hebben een meter extra laten uitgraven, de contouren vormen van het Onderlandhuis. 

Nu ik dit jaar geen hernia lijk te hebben overgehouden van een weekje werk, ga ik meteen maar door ook. 

Wordt vervolgd.

mannenstro (&humor) door wim zagt